Málteigurin

Fríðrikur er elligamalt
15-01-2024
Nýggi kongurin eitur Fríðrikur 10. akkurát sum abbin æt Fríðrikur 9., og tí er tað ikki nýtt, at kongur verður róptur Fríðrikur á føroyskum

Nú skulu fólk venja seg við at siga Fríðrikur kongur, Mary drotning og Christian krúnprinsur.

Fleiri lurtarar spyrja, hví kong Frederik verður til Fríðrik kong á føroyskum.

- Fríðrikur er elligamalt, greiðir Elin Henriksen frá og vísir á, at tað eisini kann hava nakað við tign at gera.

 

Ofta ella oftani

Hvat er merkingarligi munurin á 'ofta' og 'oftani' ella 'illa' og 'illani', og hví brúka summi fólk orð sum 'oftani', 'barastani', 'púrastani' o.s.fr?

Tá ið orð frá -ni ella -ani aftur at sær, er talan um eftirfesti, og onkuntíð hava hesi ein styrkjandi virknað, greiðir Elin Henriksen frá.

Og tað er hetta dømi um. 

 

Framtøkumegi og fyndugt

Rendi meg í orðið, framtøkumegi, hjá einum motori nú ein dagin, og eg kendist ikki við tað.

Út frá samanhanginum las eg meg til, at hetta helst man merkja framdrift av onkrum slagi, og eg fór at grunda um, vit nú ikki sleppa at brúka orðið, framdrift, longur.

Elin Henriksen vísir á, at tað ber til at leita í frágreiðing á Sprotanum, og har sæst, at framtøkumegi á donskum eitur fremsdrivningseffekt, og á týskum Vorwärtskraft.

Og so viðgera vit eisini orðið, fyndigur, sum lurtari vil hava okkum at greiða frá. 

Málteigurin

Føroyskt mál og mállæra eru til viðgerðar í sendingini Málteigurin, har Elin Henriksen er gestur. Fleiri evni verða tikin upp hvørja ferð, og lurtarar kunnu eisini senda spurningar og viðmerkingar inn til sendingina, sum eisini verða svarað og viðgjørd. Sendingin er at hoyra hvønn mánamorgun klokkan 9.05 og endursend leygardag klokkan 14.00.
Hví siga vit bólta rút, hundavakt, manga takk, "banka upp undir borðið"? Onnur evni eru: Forråelse, gentunavnið Vár og munurin á menniskja- og menniskjansligt
22-04-2024
Hvat merkir orðingin við eymk og fret, og hví siga vit soleiðis, spyr lurtari Elina Henriksen í hesari sendingini
15-04-2024
Fyrr helt mann, at babba var barnamál, meðan vaksin søgdu pápi. Hetta er ikki galdandi longur, meðan mann í Suðuroy altíð hevur sagt pabba. Øll trý eru javngóð í dag
08-04-2024
Føroyar hava fingið sína fyrstu løggildu stavsetingarorðabók. Tað merkir, at Stavsetingarorðabókin ásetur almennar, føroyskar stavsetingarreglur, og hvussu vit eiga at stava
25-03-2024
Kvennkynsorðið vreiði er til viðgerðar í dagsins sending, eftir at ein prestur segði vreiða heldur enn vreiði. Elin Henriksen, málkøn, greiðir frá, hvussu hetta hongur saman
18-03-2024
Lurtari hevur hug til at týða danska orðið hygejne til heilsufrøði, men tað er at avmarka hetta hugtakið alt, alt ov nógv, heldur Elin Henriksen, málkøn
11-03-2024
Orðasmíð lyftir tekstir upp á eitt hægri stig. Ein av okkara heilt góðu orðasmiðum er skaldið Martin Joensen og við dømum úr hansara tekstum tosa vit um skaldsligt orðasmíð
04-03-2024
Eitt orð, sum mong ivast í, er danska orðið omsorgssvigt, sum mangan verður týtt til umsorganarsvik. Tvey betri orð eru: umsorganartrot og vansorgan, sigur Elin Henriksen
26-02-2024
Forhoyr og frágreiðing eru ikki tað sama, og lógarverkið brúkar ikki sjóforhoyr. Tí eiga vit at siga sjófrágreiðing á føroyskum, sigur Elin Henriksen, málkøn
19-02-2024
Skriðulop, skalvalop, áarlop og omanlop eru ikki tað sama, men summi kunnu brúkast hvørt um annað
12-02-2024
Føroyska navnalóggávan er ung, og tí eru fleiri stavsetingar til summi nøvn. So sum Elisabeth/Elisabet og Christian/Kristian. Skalt tú brúka -th og ch- fylgja treytir við
29-01-2024
Millum ung hoyrist nýggjur málburður, har tey millum annað siga: 'Tað áhugar meg' heldur enn 'eg havi áhuga' ella 'hatta er áhugavert'
22-01-2024