Málteigurin

Petur og Brandur hava hvør sítt bendingarmynstur
13-09-2021
Hví bendist Brandur: Brandur, Brand, Brandi, Brands, men Petur bendist ikki Petur, Pet, Peti, Pets. Talan er um hvør sítt bendingarmynstur, sigur Elin Henriksen, málkøn

Tað ber illa til at siga 'hví', annað enn at talan er um ymiskar bendingar, tá tað snýr seg um, hvussu nøvn sum Petur/Pætur og Brandur/Teitur bendast, greiðir Elin Henriksen frá.

Tann vanligara bendingin er, at -ur er hvørfalsending og ikki bendingarending:
Brandur, Finnur, Leivur, Teitur, Gundur, Bárður ...
Eg sá Brand, Finn, Leiv, Teit, Gund, Bárð ...
Hjá Brandi, Finni, Leivi, Teiti, Gundi, Bárði ...

Hin bendingin, har -ur er partur av stovninum, er galdandi fyri nøvn sum til dømis: 
Pætur, Petur, Øssur, Aleksandur, Artur, Baldur ...
Eg sá Pætur, Øssur, Aleksandur, Artur, Baldur ...
Hjá Pæturi, Øssuri, Aleksanduri, Arturi, Balduri ...

Í sendingini verður eisini tosað um hessju og turkilag, havhest og náta og um tað eitur at tendra og sløkkja til dømis ein krana.

Flytir/flytur
Sagnorðið, flyta, sæst ofta við endingini, -ir, í nútíð, hóast orðið eigur at stavast við -ur. Hetta kann koma av, at meginreglan er, at sagnorð fáa -ir í nútíð, tá ið tey eru veikt bend og hava tátíðarendingarnar -di ella -ti.

Men har eru nógv undantøk, so í staðin verður ein tummilsregla nýtt í staðin, og hon sigur, at er ljóðskifti, so er endingin -ur, minnir Elin Henriksen á. 

Dømi: selur - seldi, krevur - kravdi, flysur - flusti.
flyta bendist sum flysa, har er ljóðskifti (flusti), og nútíð endar við -ur.

Og síðan er eitt undantak frá tummilsregluni 'ljóðskifti > -ur' er, at vit seta ikki -ur aftan á j, og tí verður tað -ir: flekir - flakti, berjir - bardi.

Rætting

Í sendingini hesa ferð komu boð frá lurtara, sum vildi vera við, at havhestur eitur Fulmar/Follmar á latíni og samansett av hesti/fyli og havi/sjógvi, og helst er tað tí, at vit siga havhestur ... 

Hetta er tó ikki rætt, tí eftir sendingina fingu vit eina rættleiðing sendandi. og hana hava vit gjørt av at seta niðanfyri: 

Onkur lurtari hevði ta viðmerking at latínska heitið á náta/havhesti var fulmarus, og at "ful" skuldi merkja hestur og "mar" skuldi merkja hav. Hetta er skeivt.
Fuglurin æt fúlmar á norrønum, og tað latínska heitið er tikið beint úr norrønum, har tað merkti 'fúlur mási' (sum helst sipar til luktin).

Málteigurin

Føroyskt mál og mállæra eru til viðgerðar í sendingini Málteigurin, har Elin Henriksen er gestur. Fleiri evni verða tikin upp hvørja ferð, og lurtarar kunnu eisini senda spurningar og viðmerkingar inn til sendingina, sum eisini verða svarað og viðgjørd. Sendingin er at hoyra hvønn mánamorgun klokkan 9.05 og endursend leygardag klokkan 14.00.
Tað er vorðið vanligari at siga hækkar og lækkar enn fyrr. Ivast tú, sig so heldur veksur og minkar enn hækkar og lækkar, sigur Elin Henriksen, málkøn
16-10-2023
Í orðum sum tøkulag og tøkugjald kemur orðið, tøku-, av orðinum taka. Sagnorðið verður gjørt um til eitt navnorð og sett saman við øðrum
09-10-2023
Í gomlum døgum stýrdu fyrisetingarnar millum, til, vegna, innan, uttan hvørsfalli, men í dag stýra tær eisini hvønnfalli - tó ongantíð hvørjumfalli
02-10-2023
Á føroyskum eitur einki voksin ella voksið, tá ið vit tosa um vøkstur. Børnini eru vaksin síðan seinast, og talið er vaksið, staðfestir Elini Henriksen
25-09-2023
Tað er ymiskt, hvørjum føllum ymisk sagnorð stýra. Uttan at hugsa okkum um siga vit at vaska bilin, men vaska barninum. Hví er tað so? Elin Henriksen greinar sagnorð og føll
18-09-2023
Orðini sjálv/ur og einsamøll/mallur verða ofta blandað. Ert tú sjálv inni, ella ert tú einsamøll inni? Elin Henriksen, málkøn, greinar munin
11-09-2023
Tá ið vit vísa tolsemi, eru vit rúmlig og góðtakandi, meðan tol merkir at vera tolin. Hesi bæði, tol og tolsemi, verða ofta blandað
04-09-2023
Ynskisháttur verður so at siga bert brúktur í føstum orðasambondum, og tí er næstan altíð talan um boðshátt, sum hevur ð í fleirtali. Latið bara vera við at hugsa um ynskishát
26-06-2023
Fyrr hóskaði myndin av pisu sera væl til føroyskar studentar, tí tey ungu vóru klár at fara á flog úr reiðrinum til Danmarkar at lesa víðari. Myndin er øðrvísi í dag
19-06-2023
At vakna upp og steingja upp eru dømi um danismur, tí á føroyskum siga vit vanliga, at vit vakna, og vit steingja. Einki upp verður lagt afturat
12-06-2023
Størsti parturin av sendingini er um danismur. Orðingar sum "hetta skal síggjast í ljósinum av", "Føroyar eru komnar í ringt ljós" og aðrar eru til viðgerðar
05-06-2023
At vera borin halakukk er vanlig orðing á føroyskum. Vit tosa um upprunan til orðið
22-05-2023