Málteigurin

Málstovan ger nýggj orð
28-06-2021
Tá tað kemur til at skapa nýggj orð, sum ikki finnast í føroyskum, er Málstovan rætta staðið at venda sær til heldur enn Málteigurin

Her í Málteiginum fáa vit av og á spurningar um, hvussu eitthvørt nýtt hugtak ella fyribrigdi eitur á føroyskum. Er orðið komið inn í málið, so kunnu vit hjálpa við at gera tað kent, men er talan um at finna ella smíða nýggj orð, so er tað uttan fyri okkara øki - serliga, er talan um yrkisorð.

- Her kunnu vit vísa til Málstovuna. Hon er stovnur undir Málráðnum, og har sita tvey fólk í parttíðarstarvi og svara málsligum spurningum. Serliga eru tað fyrispurningum um orð og orðingar á nýggjum hugtøkum og fyribrigdum, tey royna at svara, sigur Elin Henriksen, málkøn.

Eru ivamál, verða spurningarnir og svarini eisini viðgjørd í starvsnevndini hjá Málráðnum. Starvsnevndin hevur fund umleið eina ferð um mánaðin. Er talan um stórar, prinsipiellar spurningar, verða teir lagdir fyri Málráðið, ið hevur fund 2-3 ferðir um árið.

Nýggj orð verða løgd út á heimasíðuna hjá Málráðnum, malrad.fo, við frágreiðing um orðini.

 

Nøsin sum miðpunkt

Nøsin á okkum er miðpunktið og verður eisini nógv brúkt í ymsum samanhangum, so sum at fáa eina nøs ella hava nøs til at skora mál. Hví er nøsin miðpunkt her, spyr lurtari.

Í hesi sending verður eisini tosað um orðingarnar 'ongul í reyv', 'kaffi Á kannuni' og 'at have gode miner til slet spil', umframt hvussu nógv týskt í grundini er í føroyskum.

Harafturat spyrja lurtarar, hvussu orðið, 'dress', sum serliga verður brúkt í Klaksvík, bendist, og hvussu 'trolling' á netinum eitur á føroyskum.

Málteigurin

Føroyskt mál og mállæra eru til viðgerðar í sendingini Málteigurin, har Elin Henriksen er gestur. Fleiri evni verða tikin upp hvørja ferð, og lurtarar kunnu eisini senda spurningar og viðmerkingar inn til sendingina, sum eisini verða svarað og viðgjørd. Sendingin er at hoyra hvønn mánamorgun klokkan 9.05 og endursend leygardag klokkan 14.00.
Í orðum sum tøkulag og tøkugjald kemur orðið, tøku-, av orðinum taka. Sagnorðið verður gjørt um til eitt navnorð og sett saman við øðrum
09-10-2023
Í gomlum døgum stýrdu fyrisetingarnar millum, til, vegna, innan, uttan hvørsfalli, men í dag stýra tær eisini hvønnfalli - tó ongantíð hvørjumfalli
02-10-2023
Á føroyskum eitur einki voksin ella voksið, tá ið vit tosa um vøkstur. Børnini eru vaksin síðan seinast, og talið er vaksið, staðfestir Elini Henriksen
25-09-2023
Tað er ymiskt, hvørjum føllum ymisk sagnorð stýra. Uttan at hugsa okkum um siga vit at vaska bilin, men vaska barninum. Hví er tað so? Elin Henriksen greinar sagnorð og føll
18-09-2023
Orðini sjálv/ur og einsamøll/mallur verða ofta blandað. Ert tú sjálv inni, ella ert tú einsamøll inni? Elin Henriksen, málkøn, greinar munin
11-09-2023
Tá ið vit vísa tolsemi, eru vit rúmlig og góðtakandi, meðan tol merkir at vera tolin. Hesi bæði, tol og tolsemi, verða ofta blandað
04-09-2023
Ynskisháttur verður so at siga bert brúktur í føstum orðasambondum, og tí er næstan altíð talan um boðshátt, sum hevur ð í fleirtali. Latið bara vera við at hugsa um ynskishát
26-06-2023
Fyrr hóskaði myndin av pisu sera væl til føroyskar studentar, tí tey ungu vóru klár at fara á flog úr reiðrinum til Danmarkar at lesa víðari. Myndin er øðrvísi í dag
19-06-2023
At vakna upp og steingja upp eru dømi um danismur, tí á føroyskum siga vit vanliga, at vit vakna, og vit steingja. Einki upp verður lagt afturat
12-06-2023
Størsti parturin av sendingini er um danismur. Orðingar sum "hetta skal síggjast í ljósinum av", "Føroyar eru komnar í ringt ljós" og aðrar eru til viðgerðar
05-06-2023
At vera borin halakukk er vanlig orðing á føroyskum. Vit tosa um upprunan til orðið
22-05-2023
Lurtari spyr, nær vit brúka orðið, longur, og nær vit brúka orðið, longri. Mállærureglurnar eru greiðar, men ikki allir málfrøðingar eru samdir
15-05-2023