Málteigurin

'Case', keys ella stakføri
19-04-2021
Enska orðið, 'case', ella 'keys' verður brúkt nógv í ymsum yrkjum. Orðið er komið fyri at vera, metir Elin Henriksen, hóast fleiri føroysk boð eru

Lurtari, sum arbeiðir á einum staði, har orðið, 'case', ofta verður brúkt, tá tey fiktivt tosa um eitt dømi, har fólk eru sjúk ella komin í eina støðu, har tey hava tørv á hjálp.

Lurtarin eftirlýsir eitt føroyskt orð fyri 'case. Ein annar lurtari skrivar soleiðis um sama orð:

Tá 'a case' er umsett til ein hending ella sak, verður skrivað keys ístaðin fyri 'case'. Tá eg síggi keys, so hugsi eg bara um lyklar.

Elin Henriksen, málkøn, greiðir frá, at summi stava tað 'keys' (kvennkyn, fleiri keysir), men siga kortini ikki 'kjeys'.

- Orðið 'dømi' verður eisini sagt um 'case', ella kanska er 'hugsað dømi' frægari. 'Vit greiða frá einum hugsaðum dømi' ella 'Hetta hugsaða dømið sigur okkum, at ... ', sigur hon og leggur afturat, at 'keys' er annars kent av gomlum trolarum: hús á dekkinum undir brúnni og aftureftir.

Nøkur uppskot um føroysk orð fyri 'case' komu inn. Søgudømi og stakdømi komu frá lurtarum, og stakføri stendur í enskt/føroyskt orðabókini.

 

Gott fyri skarni

'Tak tær eitt handklæði, sum er gott fyri skarni'.

- Orðið, skarn, merkir ikki bara lortur, men skittur sum heild, sigur Elin Henriksen.

Í FØ-FØ orðabókini stendur soleiðis: vera gott fyri skarni ikki dálkast illa, hvít seingjarklæði vóru so ring fyri skarni;

 

Einstáttaðar orðingar og 'at trupla'

'Eg ímyndi mær' og 'tað er ongin loyna' eru orðingar, sum hoyrast í heilum fyri tíðina. Lurtari heldur, at málið eigur at vera fjølbroyttari.

Og so viðger Málteigurin eisini lýsingarorðið, trupult, sum nú er brúkt sum sagnorð, at trupla.

Málteigurin

Føroyskt mál og mállæra eru til viðgerðar í sendingini Málteigurin, har Elin Henriksen er gestur. Fleiri evni verða tikin upp hvørja ferð, og lurtarar kunnu eisini senda spurningar og viðmerkingar inn til sendingina, sum eisini verða svarað og viðgjørd. Sendingin er at hoyra hvønn mánamorgun klokkan 9.05 og endursend leygardag klokkan 14.00.
Lurtari spyr, nær vit brúka orðið, longur, og nær vit brúka orðið, longri. Mállærureglurnar eru greiðar, men ikki allir málfrøðingar eru samdir
15-05-2023
Tað er sera ymiskt, um fólk siga, hvat ella hvør er støðan, munurin og trupulleikin. Svarið er torskilt, tí tað er munur á spurnarfornøvnum og spurnarhjáorðum
08-05-2023
Bakið og ryggurin eru hvør sítt. Ryggurin er ryggjageislarnir, meðan bakið er uttaná
01-05-2023
Hóast bæði hiti og varmi eru gomul, norrøn orð, so er hiti meira góðkent enn varmi
24-04-2023
Føroyska orðið, danga, sum er skip í ringum standi, kemur av enska orðinum, 'danger'
17-04-2023
Enska orðið, 'baby', er trupult at lata í føroyskan málbúna. Vit vita ikki, hvat kyn orðið er, og harvið er óskil á bendingarmynstrinum
03-04-2023
Begynna og snakka og byrja og tosa vísa ymsar stíllegur og eru tvey dømi av mongum um, hvussu fjølbroytt føroyskt er
27-03-2023
Málslig purisma snýr seg stutt sagt um at vilja varðveita sítt egna mál so reint sum møguligt og avmarka ávirkanina úr øðrum málum
20-03-2023
Tað hevði uttan iva verið nógv lættari hjá børnum at telja og at rokna, um vit søgdu fjøruti, fimmti, seksti og tvey hundrað og sjeytitrý, heldur Elin Henriksen, málkøn
13-03-2023
Vit eiga nógv ymisk orð fyri fremmandaorðið, faktiskt, og tað hevði verið gleðiligt, um vit høvdu brúkt fleiri av teimum, heldur Elin Henriksen
06-03-2023
Hvítu kassarnir, sum vóru brúktir til brennivín fyrr, eru úr polystyren, men verða vanliga nevndir tundur ella flamingo millum føroyingar. Men tundur og flamingo eru hvør sítt
27-02-2023
Orsøkin til, at barnsburður hevur ð, meðan tvíburi ikki hevur ð, er, at talan er um tvey ymisk orð, hóast tey eru skyld hvørt við annað
20-02-2023