Málteigurin

Staðarnøvn, sum skulu týðast til føroyskt
15-02-2021
Sjálvstøðug lond og landafrøðilig fyribrigdi, sum røkka yvir fleiri lond, so sum áir, høv og fjallaryggir, skulu týðast til føroyskt

Eitt evni, sum fyllir nógv í dagsins sending, er staðarnøvn, og ein av spurningunum er, nær skulu vit týða staðarnøvn til føroyskt?

Elin Henriksen, málkøn, greiðir frá, at meginreglan er, at tað, sum verður týtt til føroyskt og/ella stavað á føroyskum, eru nøvn á sjálvstøðugum londum og nøvn á landafrøðiligum fyribrigdum, sum røkka yvir fleiri lond, t.d. høv, áir og fjallaryggir.

Dømi: Miðjarðarhav, Amasoná, Alpurnar.

Nøvn inni í øðrum londum verða ikki týdd. Tey verða stavað sambært høvuðsmálinum í viðkomandi landi. Undantøk: býir og annað, sum er uppkallað eftir landanavninum.

Dømi: Meksikobýur.

Hendan meginreglan fyri at týða landanøvn og landafrøðilig fyribrigdi er altjóða og ásett av ST. 

- Onnur undantøk eru nøvn, har gomul siðvenja er at týða tey, og nøvnini verða brúkt týdd í talumáli, sigur Elin Henriksen.

Dømi: Keypmannahavn, Hetland. Ella suðurendin á Grønlandi: Hvarvið ella Kappin og ikki Nunap Isua

 

Fyrisetingar við stórum ella ikki

Ein annar spurningur er, hvussu er við fyrisetingum í staðarnøvnum - so sum á/Á Brúgv, í/Í Barmi, handan/Handan Á og oman/Oman Valrætt. Skulu fyrisetingarnar skrivast við stórum ella lítlum?

Harafturat hava vit eisini fingið ein spurning, um Turiðargøta eitur 'Turijar' ella 'Turidar'.

Harafturat verður tosað um, hvat orðingin 'at sláa falska mentu' merkir og um orðingina, 'at standa á kagi'.

Málteigurin

Føroyskt mál og mállæra eru til viðgerðar í sendingini Málteigurin, har Elin Henriksen er gestur. Fleiri evni verða tikin upp hvørja ferð, og lurtarar kunnu eisini senda spurningar og viðmerkingar inn til sendingina, sum eisini verða svarað og viðgjørd. Sendingin er at hoyra hvønn mánamorgun klokkan 9.05 og endursend leygardag klokkan 14.00.
Tað er vorðið vanligari at siga hækkar og lækkar enn fyrr. Ivast tú, sig so heldur veksur og minkar enn hækkar og lækkar, sigur Elin Henriksen, málkøn
16-10-2023
Í orðum sum tøkulag og tøkugjald kemur orðið, tøku-, av orðinum taka. Sagnorðið verður gjørt um til eitt navnorð og sett saman við øðrum
09-10-2023
Í gomlum døgum stýrdu fyrisetingarnar millum, til, vegna, innan, uttan hvørsfalli, men í dag stýra tær eisini hvønnfalli - tó ongantíð hvørjumfalli
02-10-2023
Á føroyskum eitur einki voksin ella voksið, tá ið vit tosa um vøkstur. Børnini eru vaksin síðan seinast, og talið er vaksið, staðfestir Elini Henriksen
25-09-2023
Tað er ymiskt, hvørjum føllum ymisk sagnorð stýra. Uttan at hugsa okkum um siga vit at vaska bilin, men vaska barninum. Hví er tað so? Elin Henriksen greinar sagnorð og føll
18-09-2023
Orðini sjálv/ur og einsamøll/mallur verða ofta blandað. Ert tú sjálv inni, ella ert tú einsamøll inni? Elin Henriksen, málkøn, greinar munin
11-09-2023
Tá ið vit vísa tolsemi, eru vit rúmlig og góðtakandi, meðan tol merkir at vera tolin. Hesi bæði, tol og tolsemi, verða ofta blandað
04-09-2023
Ynskisháttur verður so at siga bert brúktur í føstum orðasambondum, og tí er næstan altíð talan um boðshátt, sum hevur ð í fleirtali. Latið bara vera við at hugsa um ynskishát
26-06-2023
Fyrr hóskaði myndin av pisu sera væl til føroyskar studentar, tí tey ungu vóru klár at fara á flog úr reiðrinum til Danmarkar at lesa víðari. Myndin er øðrvísi í dag
19-06-2023
At vakna upp og steingja upp eru dømi um danismur, tí á føroyskum siga vit vanliga, at vit vakna, og vit steingja. Einki upp verður lagt afturat
12-06-2023
Størsti parturin av sendingini er um danismur. Orðingar sum "hetta skal síggjast í ljósinum av", "Føroyar eru komnar í ringt ljós" og aðrar eru til viðgerðar
05-06-2023
At vera borin halakukk er vanlig orðing á føroyskum. Vit tosa um upprunan til orðið
22-05-2023