Breddin

Breddin
06-04-2021
Landstingsval í Grønlandi; kann og skal høvuðsstaðurin vaksa; korona sum felagsnevnari fyri granskingarpengar

Landstingsval er í Grønlandi í dag. Tilsamans 41.041 fólk hava valrætt, og skulu tey velja 31 fólk í landstingið. 189 valevni bjóða seg fram.
Sjey flokkar eru at velja ímillum - teir eru Siumut, Inuit Ataqatiggit, Demokraatit, Naleraq, Nunatta Qitornai, Atassut og nýggi Samstarvsflokkurin Suleqatigiissitsisut, ið fyrstu ferð stillaði upp á landstingsvalinum í 2018.
Søguliga hevur Siumut sitið tungt á valdinum í Grønlandi. Síðani Grønland fekk heimastýri í 1979 hevur flokkurin staðið á odda fyri landsstýrinum og havt landsstýrisformannin øll árini, uttan tíðarskeiðið frá 2009 til 2013. Kim Kielsen hevur verið landsstýrisformaður síðani 2014.
Men í november í fjør var Kielsen koyrdur frá sum formaður fyri Siumut. Hann tapti stríðsvalið móti Erik Jensen, sum nú er formaður fyri Siumut. Kim Kielsen er tó framvegis landsstýrisformaður - og báðir stilla teir upp til landstingsvalið.
Stórsti avbjóðari til at taka valdið í Grønlandi eftir valið ídag er Inuit Ataqatiggit, eisini nevndur IA.
Við sínum átta tinglimum er IA í dag næststørsti flokkur í Grønlandi. IA hevur staðið seg væl í veljarakanningunum, og sambært tí nýggjastu fær hann 36 prosent av atkvøðunum og 12 tinglimir í landstingið. Harvið kann 34 ára gamli floksformaðurin, Múte Bourup Egede, gerast næsti landsstýrisformaður í Grønlandi.

Vit tosa við Alice Sørensen, útvarpsstjóra hjá grønlendska Kringvarpinum, KNR.

Kann og skal Havnin vaksa
Vit hava fólkavøkstur í Føroyum í hesum døgum. Tað hevur millum annað við sær, at bústaðarneyðin er stór. Fólkavøksturin merkist serliga í høvuðsstaðarøkinum og tørvur er á at víðka um býin.
Á býráðsfundi 25. mars varð samtykt at fara undir byggiverkætlanina Stórutjørn. Sambært gerðabókini hjá kommununi, liggur økið geografiskt væl fyri, millum bústaðarøkið í Hoyvík, vinnuøkið á Hjalla og nýggja innkomuvegin, sum verður gjørdur í sambandi við Eysturoyartunnilin.
Í kommunuætlanini hjá Tórshavnar kommunu er Stóratjørn eitt av fleiri økjum, sum verður mett at hóska seg væl til býarvøkstur.

Vit tosa við Biritu Wardum, býararkitekt í Tórshavnar Kommunu; Trónd Sigurðsson, formann í byggi- & býarskipanarnevndini hjá Tórshavnar Býráð og Sjúrð Hammer, lívfrøðing á Umhvørvisstovuni.

Korona felagsnevnari fyri gransking
Meira enn tvær milliónir krónur frá privatum fyritøkum komu eftir stuttari løtu inn í Granskingargrunnin á vári í fjør, tá korona fór at herja. Nakað, sum er rættiliga óvanligt í Føroyum. Men hvat kom burtur úr, og hvørja ávirkan hava privatir pengar á granskingina?
Ein teirra, ið fekk lut í koronu granskingarpengunum, var læknin Marnar Fríðheim Kristiansen. Millum annað fekk hann, saman við øðrum, pengar til at kanna smittutølini, sjúkueyðkenni og andevni hjá korona sjúklingum í Føroyum. Sambært Marnar Fríðheim Kristiansen komu privatu pengarnir væl við.

Vit tosa við Anniku Sølvará, stjóra á Granskingarráðnum, og Marnar Fríðheim Kristiansen, lækna og granskara.

Lagt til rættis: Elin Mirjamsdóttir, Arnfríð Joensen Dahl, John Johannessen og Jón Brian Hvidtfeldt.
Redaktørur: Jón Brian Hvidtfeldt.

 

Breddin

Sending um aktuel evni, sum verður send týsdag, mikudag, hósdag og fríggjadag klokkan 10.00.
Gongd í haga
27-02-2024
Hvussu eru vit fyrireikað til kríggj og kreppustøður?
23-02-2024
Vesturheimurin sær Navalny sum ímyndina av fólkaræði, men hann var eisini ein umstríddur persónur - og í tvey ár hevur einki virksemi verið á Familjudeplinum
22-02-2024
Fólkaskúlin skal broytast - aðalorðaskifti verður í tinginum í dag
20-02-2024
Amerikanska forsetavalið
16-02-2024
Ein aljtóða grein um eina nýggja ístíð hevur vakt ans í her heima og í fleiri altjóða miðlum
15-02-2024
Valevnini til forfólkasessin í Føroya Pedagogfelag kjakast í útvarpsstovuni og Allan Sørensen hevur tað nýggjasta úr Ísrael
13-02-2024
Hvussu troyta vit best okkara møguleikar fyri ávirkan í Arktis?
09-02-2024
Hómast nakar endi í krígnum í Ukraina og brúka føroyskir parlamentarikarar teir møguleikar, sum teir hava at gera sína ávirkan galdandi í Arktis
08-02-2024
Løgtingið er í hesum døgum karmur um Ungdómstingið 2024, har fólkaræðið verður sett á breddan.
06-02-2024
Tað er ódámligt smikur tá løgmaður og landsstýrismaðurin í tilbúgving takkaðu fyri eftir ódnina mikudagin halda summi og stýra ríkmenn for nógv við gávum?
02-02-2024
Er valdsjavnvágin í heiminum við at broytast? Og hvussu hevur fólkaræðið í vesturheiminum tað? Tað er á Breddanum í dag.
01-02-2024