Málteigurin

Ítróttafólk kunnu eisini fáa slysni
14-06-2021
Slysni er gamal føroyskt orð fyri vøddaskaðar, og orðið kann eins væl brúkast í ítrótti um fipurspreinging og tað at forstrekkja

Lurtari eftirlýsir føroyska orðið, slysni, sum ikki hoyrist nógv longur. 

Ístaðin finnur tú tægraslit, fipurspreinging ella fibersprængning. Long og knortlig orð. Slysni er stutt, snøgt og føroyskt orð, skrivar lurtarin. 

Elin Henriksen sigur, at tað er so mangan, at tá ið eitthvørt nýtt kemur til landið, so fylgja orðini við, hóast vit hava frálík orð um tað sama, sum hava verið livandi mál.

- Onkur sigur framvegis slysni, sigur Elin Henriksen, og leggur afturat, at orðið hevur kanska ikki heilt neyva merking, men tað kann sigast um vøddapínu av at hava overvað seg, “forstrekkja”.

Orðið er í grundbókini í arbeiðsfysiologi og venjingarfysiologi eftir Magna Mohr og Svannu Hanusardóttur.

- Tó ikki tað sama sum andsperri/andsperra, leggur hon dent á. 

 

Eyðmjúkur og eyðmýkja

Hvussu ber tað til, at tað at vera eyðmjúkur er positivt, meðan at eyðmýkja er negativt?

Orðið merkir upprunaliga eitthvørt, sum letur seg boyggja ella benda. 

- Havi lagt til merkis, at orðið eyðmjúkur verður nýtt við øðrvísi merking nú á døgum, t.d. at onkur sigur seg eyðmjúkan taka við starvi við stórari ábyrgd, greiðir Elin Henriksen frá. 

 

Kvittan og kenslur

Eisini verða orðið, kvittan, og tað at hava eitt hvørt í kvittanum umrødd saman við ensku orðingini 'to quit'. 

Og lurtari spyr, hví 'øll' KVF-fólk spyrja: hvussu er kenslan heldur enn hvussu kennist ella líknandi?

Umframt hesi evni vóru skiljiblað, at taka broddin av, rumbuldós og tað at gána og bola til umrøðu í sendingini hesa ferð. 

 

Slóðir

Her eru nakrar hentar slóðir, um ein ikki finnur eitt orð í orðabókunum ella vil vita, hvønn uppruna eitt orð ella orðing hevur:

https://sedlasavn.setur.fo

málið.is

ordnet.dk

 

Málteigurin

Føroyskt mál og mállæra eru til viðgerðar í sendingini Málteigurin, har Elin Henriksen er gestur. Fleiri evni verða tikin upp hvørja ferð, og lurtarar kunnu eisini senda spurningar og viðmerkingar inn til sendingina, sum eisini verða svarað og viðgjørd. Sendingin er at hoyra hvønn mánamorgun klokkan 9.05 og endursend leygardag klokkan 14.00.
Fyrr var púra vanligt at brúka orðið, bein ella beint, um nakað, sum er rætt. Til dømis var vanligt at siga: bein klokka er 11.07
08-01-2024
Ársins orð er vitlíki, og framburðurin kann vera við bæði longum og stuttum i: [vi:t] og [vɪt]. Nýggjaru orðini tykjast at leggja seg eftir longra framburðinum
18-12-2023
Hóast 'tá' líkist nógv 'tá ið' og verður brúkt oftari og meira enn 'tá ið', so er munur á hesum. Vit eiga at skilja ímillum 'tá' og 'tá ið', sigur Elin Henriksen, málkøn
11-12-2023
Tað er munur á at leggja hond á og hondina á. Tað fyrra merkir harðskapur uttan so at tilskilað verður, hvørs hond talan er um. Til dømis prestsins hond
04-12-2023
Eitt av evnunum í dagsins sending er, hví tað eitur hálvhosur. Hoyrið Elina Henriksen greiða frá áhugaverdu søguni um hálvhosur
29-11-2023
Lurtari spyr, um orðið flóvur er føroyskt ella ikki, og hvussu tað stavast, um so er
20-11-2023
Á føroyskum eru nógv starvs- og útbúgvingarheiti kallkyn, og tað noyðast vit at góðtaka, heldur Elin Henriksen, málkøn
13-11-2023
At framleiða verður meira og meira brúkt, meðan onnur vanlig orð verða skúgvað til viks, heldur lurtari
06-11-2023
Vit eru farin at skriva -u har, sum -i eigur at vera. Dømi sum enduliga, náttuna og hurðuna vísa eina ovurnýtslu av -u
31-10-2023
Tað er stórur merkingarmunur, tá ið tosað verður um eitt lið, sum hevur tapt fyri einum liði ella tapt fyri eitt lið. Her sæst væl, hvussu nógv røtt bending hevur at siga
23-10-2023
Tað er vorðið vanligari at siga hækkar og lækkar enn fyrr. Ivast tú, sig so heldur veksur og minkar enn hækkar og lækkar, sigur Elin Henriksen, málkøn
16-10-2023
Í orðum sum tøkulag og tøkugjald kemur orðið, tøku-, av orðinum taka. Sagnorðið verður gjørt um til eitt navnorð og sett saman við øðrum
09-10-2023