Málteigurin

Ordiliga gott og ordiliga trupult
03-05-2021
Føroyingar brúka orðið, ordiligt, tá dentur skal leggjast á eitthvørt, men av tí sama hvørva føroysk orð sum framúr, hendinga, avbera, sera og stak

Danska orðið 'ordentlig' stendur í móðurmálsorðabókini hjá Jóhan Hendriki.

Har er føroyska stavingin "ordiligt". Merkingin er júst tann sama sum á donskum: Tað er rætt; sum tað skal vera; regluligt, skrivar lurtari og heldur fram: 

Nú verður tað eisini brúkt, har sum dentur skal leggjast á tað, sum sagt verður, t. d. ordiliga ringt, ordiliga trupult, ordiliga lætt og ordiliga gott.

 

Borgarstjóri og songkvinna

Hvaðani stavar orðið, songkvinna, og hví siga vit ikki songmaður?

Borgarstjóri er púra vanligt orð. Lurtari spyr, um tað ikki hevði verið rættari at siga borgarAstjóri.

Tvey onnur orð, sum eisini verða umrødd eru barnapíka og ásýniligur.

 

'Pop it' og 'toast'

Nýtt spæl eitur 'Pop it' á enskum, men hvussu eitur tað á føroyskum?

Elin Henriksen, málkøn, skjýtur upp at siga 'at poppa', men fleiri lurtarar gera vart við, at eitt annað spæl eitur 'Bob', og tá siga fólk ofta, at tey fara at poppa.

Ein annar lurtari spyr, hvussu 'toast' skal bendast, og hvat kyn orðið er. Elin Henriksen greiðir frá, at hon bara kennir orðið sum snerkt (ella rist), hvítt breyð ella breyðflísar, sum eru ætlaðar at snerkja (ella rista).

Málteigurin

Føroyskt mál og mállæra eru til viðgerðar í sendingini Málteigurin, har Elin Henriksen er gestur. Fleiri evni verða tikin upp hvørja ferð, og lurtarar kunnu eisini senda spurningar og viðmerkingar inn til sendingina, sum eisini verða svarað og viðgjørd. Sendingin er at hoyra hvønn mánamorgun klokkan 9.05 og endursend leygardag klokkan 14.00.
Hví siga vit bólta rút, hundavakt, manga takk, "banka upp undir borðið"? Onnur evni eru: Forråelse, gentunavnið Vár og munurin á menniskja- og menniskjansligt
22-04-2024
Hvat merkir orðingin við eymk og fret, og hví siga vit soleiðis, spyr lurtari Elina Henriksen í hesari sendingini
15-04-2024
Fyrr helt mann, at babba var barnamál, meðan vaksin søgdu pápi. Hetta er ikki galdandi longur, meðan mann í Suðuroy altíð hevur sagt pabba. Øll trý eru javngóð í dag
08-04-2024
Føroyar hava fingið sína fyrstu løggildu stavsetingarorðabók. Tað merkir, at Stavsetingarorðabókin ásetur almennar, føroyskar stavsetingarreglur, og hvussu vit eiga at stava
25-03-2024
Kvennkynsorðið vreiði er til viðgerðar í dagsins sending, eftir at ein prestur segði vreiða heldur enn vreiði. Elin Henriksen, málkøn, greiðir frá, hvussu hetta hongur saman
18-03-2024
Lurtari hevur hug til at týða danska orðið hygejne til heilsufrøði, men tað er at avmarka hetta hugtakið alt, alt ov nógv, heldur Elin Henriksen, málkøn
11-03-2024
Orðasmíð lyftir tekstir upp á eitt hægri stig. Ein av okkara heilt góðu orðasmiðum er skaldið Martin Joensen og við dømum úr hansara tekstum tosa vit um skaldsligt orðasmíð
04-03-2024
Eitt orð, sum mong ivast í, er danska orðið omsorgssvigt, sum mangan verður týtt til umsorganarsvik. Tvey betri orð eru: umsorganartrot og vansorgan, sigur Elin Henriksen
26-02-2024
Forhoyr og frágreiðing eru ikki tað sama, og lógarverkið brúkar ikki sjóforhoyr. Tí eiga vit at siga sjófrágreiðing á føroyskum, sigur Elin Henriksen, málkøn
19-02-2024
Skriðulop, skalvalop, áarlop og omanlop eru ikki tað sama, men summi kunnu brúkast hvørt um annað
12-02-2024
Føroyska navnalóggávan er ung, og tí eru fleiri stavsetingar til summi nøvn. So sum Elisabeth/Elisabet og Christian/Kristian. Skalt tú brúka -th og ch- fylgja treytir við
29-01-2024
Millum ung hoyrist nýggjur málburður, har tey millum annað siga: 'Tað áhugar meg' heldur enn 'eg havi áhuga' ella 'hatta er áhugavert'
22-01-2024