Málteigurin

Av sínum eintingum og av einslistum eru hvør sítt
12-04-2021
Tað er ikki tað sama at gera eitthvørt av sínum eintingum og av einslistum. Men tað ber til at gera nakað av sínum eintingum av einlistum

At gera nakað av sínum eintingum og av einslistum hava hvør sína merking, men orðini líkjast, og fólk blanda tey tí ofta.

Sama støða ger seg galdandi við orðum sum burðardygg og burðarfør. Men hvussu er so við lýti og lýtaleysum?

Í seinastu sending tosaðu vit um falskar vinir, sum eitt málfrøðiligt hugtak, og vit taka afturíaftur evnið hesa ferð. Millum annað hava vit fingið yrking sendandi frá lurtara við stuttligum orðaspæli:

Fyrr vóru flestar ommur fittar og fleiri feitar,
tær vistu ei, at tað var feitt at vera fittar,
tær vóru ei bundnar av tí, sum sokkar,
men tær bundu sokkar,
dyrkaðu neyvan sport,
kendu onki til visakort,
tær brúktu fáar pengar,
men vóru sjáldan svangar,
tær vóru blíðar, men strangar,
um summarið sólbrendar og um veturin bleikar.

Stylaðu sær hárið við neti,
uttan hjálp frá interneti,
sum ungar tær gingu inn í hjúnaband,
uttan at boða tað ígjøgnum breiðband,
skrivaðu ei um, nær settar tær vóru kalendara í,
rokaðust altíð og áttu, tá tær vóru komnar á tíð.

                                                                      ónevndur


Umframt hesi evnini tosa vit eisini um orðini, snjallur, frískt og sjúkt.

Málteigurin

Føroyskt mál og mállæra eru til viðgerðar í sendingini Málteigurin, har Elin Henriksen er gestur. Fleiri evni verða tikin upp hvørja ferð, og lurtarar kunnu eisini senda spurningar og viðmerkingar inn til sendingina, sum eisini verða svarað og viðgjørd. Sendingin er at hoyra hvønn mánamorgun klokkan 9.05 og endursend leygardag klokkan 14.00.
Føroyar hava fingið sína fyrstu løggildu stavsetingarorðabók. Tað merkir, at Stavsetingarorðabókin ásetur almennar, føroyskar stavsetingarreglur, og hvussu vit eiga at stava
25-03-2024
Kvennkynsorðið vreiði er til viðgerðar í dagsins sending, eftir at ein prestur segði vreiða heldur enn vreiði. Elin Henriksen, málkøn, greiðir frá, hvussu hetta hongur saman
18-03-2024
Lurtari hevur hug til at týða danska orðið hygejne til heilsufrøði, men tað er at avmarka hetta hugtakið alt, alt ov nógv, heldur Elin Henriksen, málkøn
11-03-2024
Orðasmíð lyftir tekstir upp á eitt hægri stig. Ein av okkara heilt góðu orðasmiðum er skaldið Martin Joensen og við dømum úr hansara tekstum tosa vit um skaldsligt orðasmíð
04-03-2024
Eitt orð, sum mong ivast í, er danska orðið omsorgssvigt, sum mangan verður týtt til umsorganarsvik. Tvey betri orð eru: umsorganartrot og vansorgan, sigur Elin Henriksen
26-02-2024
Forhoyr og frágreiðing eru ikki tað sama, og lógarverkið brúkar ikki sjóforhoyr. Tí eiga vit at siga sjófrágreiðing á føroyskum, sigur Elin Henriksen, málkøn
19-02-2024
Skriðulop, skalvalop, áarlop og omanlop eru ikki tað sama, men summi kunnu brúkast hvørt um annað
12-02-2024
Føroyska navnalóggávan er ung, og tí eru fleiri stavsetingar til summi nøvn. So sum Elisabeth/Elisabet og Christian/Kristian. Skalt tú brúka -th og ch- fylgja treytir við
29-01-2024
Millum ung hoyrist nýggjur málburður, har tey millum annað siga: 'Tað áhugar meg' heldur enn 'eg havi áhuga' ella 'hatta er áhugavert'
22-01-2024
Nýggi kongurin eitur Fríðrikur 10. akkurát sum abbin æt Fríðrikur 9., og tí er tað ikki nýtt, at kongur verður róptur Fríðrikur á føroyskum
15-01-2024
Fyrr var púra vanligt at brúka orðið, bein ella beint, um nakað, sum er rætt. Til dømis var vanligt at siga: bein klokka er 11.07
08-01-2024
Ársins orð er vitlíki, og framburðurin kann vera við bæði longum og stuttum i: [vi:t] og [vɪt]. Nýggjaru orðini tykjast at leggja seg eftir longra framburðinum
18-12-2023